Gedichten beoordelen met comparing-tool

De Vlaamse Lies Van Gasse is dichter en illustrator. Kenmerkend in haar werk is de versmelting van poëzie en beeld. Voor die crossmedialiteit won ze al meerdere prijzen. Naast haar artistiek werk geeft Lies ook les in creatief schrijven aan volwassenen en beeldende vorming aan kinderen in het deeltijds kunstonderwijs. Daarnaast geeft ze samen met Laurens Ham dit jaar voor de tweede keer het Schrijftraject Poëzie aan de Universiteit Utrecht. Lies maakte al meerdere keren gebruik van Comproved om gedichten te beoordelen. Wij waren benieuwd naar haar ervaring met de tool!

Hoe heb je Comproved leren kennen?

“Ik heb Comproved leren kennen via mijn zus Roos (medeoprichtster Comproved, n.v.d.r.). Toen ik er voor het eerst over hoorde zag ik niet meteen de mogelijkheden voor mijn lessen. Ik dacht dat het vooral iets voor het regulier onderwijs was. Tijdens corona zaten we echter in het deeltijds kunstonderwijs ook met het gigantische probleem dat we kwaliteitsvol moesten proberen lesgeven terwijl we onze leerlingen niet konden ontmoeten. Alle feedbackmethoden die we normaal hanteerden, zoals mondelinge feedback in groep, werkten niet goed in een online context. Ik besefte dat als we de leerlingen wilden houden dat we op zoek moesten gaan naar andere manieren om dat kwaliteitsvol te doen. Toen heb ik voor de eerste keer met Comproved geëxperimenteerd en dat viel heel goed mee.”

Waarvoor heb je de tool precies gebruikt?

“Mijn leerlingen creatief schrijven moesten als eindopdracht een portfolio samenstellen. Bij de eerstejaars gaat dat over 5 gedichten, maar de meer gevorderde leerlingen moeten een hele gedichtencyclus schrijven. Als voorbereiding op de eindevaluatie heb ik de leerlingen een peerevaluatie laten doen in Comproved. Ze moesten in groepjes elkaars portfolio’s beoordelen en feedback geven op sterke- en verbeterpunten. Met die peerfeedback konden ze dan hun portfolio nog verbeteren. Vervolgens heb ik met een aantal collega’s de jurering eveneens in Comproved gedaan. Dat werd als heel waardevol ervaren.”

“Verder heb ik de tool ook al eens gebruikt voor een vertaaloefening. De leerlingen hadden een gedicht vertaald en in Comproved moesten ze dan telkens afwegen welke vertaling de beste was. Dat vonden ze makkelijker omdat de opdracht meer omschreven was en omdat ze dicht bij het origineel moesten blijven.”

Hoe heb je je leerlingen voorbereid op het werken met de tool?

“In het jaar dat we rond het gedicht werken, zijn we bijvoorbeeld heel erg bezig met hoe je een gedicht kan bespreken volgens de parameters van bladspiegel, beeldspraak, betekenis, klank en ritme. Elk van die 5 parameters komt apart aan bod in de les. Ik laat de leerlingen voorbeeldgedichten van andere dichters analyseren op die parameters. Ze beantwoorden dan vragen als ‘welke parameters kan je eruit halen?’ en ‘welk effect heeft een bepaalde parameter?’. Wanneer ze elkaars werk in Comproved beoordelen, moeten ze ook feedback geven op die parameters.”

Hoe ervaarden je leerlingen het werken met de tool?

“Mijn leerlingen zijn heel gevarieerd in leeftijd en in opleidingsachtergrond, dus in het begin was er bij sommigen wel wat weerstand om met de computer te werken. Ze zijn niet allemaal even computervaardig en ze zijn het ook niet allemaal even gewend om met een strakke deadline te werken. Maar eens die hindernissen overwonnen waren, werd de tool wel als positief ervaren. Zelfs de leerlingen die eerst geen zin hadden in een computerproef, zagen er achteraf wel het voordeel van in. Ze kregen immers veel meer feedback dan het geval was bij een bespreking tijdens de les. Ook omdat ik alle groepen samen kon laten meewerken aan het assessment in Comproved, kregen ze feedback van leerlingen waar ze nooit eerder feedback van hadden gekregen.”

Hoe verliep de jurybeoordeling?

“Het was de bedoeling dat we een geslaagd/niet geslaagd beslissing konden maken. Daarvoor hadden we de ranking die Comproved had berekend als leidraad genomen. We hebben die niet helemaal gevolgd, maar het gaf wel een beeld van wie waar ongeveer stond. De juryleden waren het in grote lijnen met elkaar eens, maar hier en daar waren er wel meningsverschillen. Ieder legt natuurlijk zijn eigen klemtonen en in Comproved wordt dat heel expliciet gemaakt. Dat vind ik trouwens wel interessant. Op die manier leren de leerlingen ook dat er poëticale verschillen zijn. Ze moeten zelf beslissen of ze er iets mee doen in hun werk of niet.”

Je gebruikt de tool ook in een cursus die je doceert aan de Universiteit Utrecht? Vertel eens.

“In Utrecht geef ik dit jaar voor de tweede keer samen met Laurens Ham het schrijftraject Poëzie. De bedoeling van deze cursus is om studenten te helpen hun academische schrijfvaardigheid te verbeteren door middel van creatief schrijven. Studenten uit verschillende opleidingen kunnen zich inschrijven voor deze cursus.”

“Vorig jaar aan het einde van de module moesten de studenten hun beste gedicht uploaden in Comproved en zo hielden we een ‘poëziewedstrijd’. Het oordeel van de studenten viel samen met het onze en we hadden een terechte en blije winnaar. Dat was een leuk experiment, maar voor dit jaar hebben we besloten om het wedstrijdelement te laten vallen. Er werd te veel gefocust op de ranking en welk werk als beste uit de bus kwam en dat strookt niet helemaal met wat we in de cursus willen meegeven. Voor het creatieve proces is de feedback immers veel waardevoller.”

Wat vind je het grootste voordeel aan de tool?

“Dat je veel minder gebonden bent aan klasgroepen en dat leerlingen veel uitgebreidere feedback ontvangen. Bovendien helpt het hen om feedback goed te leren formuleren. Iets wat niet evident is, maar wel heel belangrijk. Bij mijn leerlingen in het deeltijds kunstonderwijs merk ik dat ze ofwel heel sturende feedback geven, dat ze de tekst bijna herschrijven. Of dat ze validerende feedback geven en enkel aangeven wat ze goed of slecht vinden. Maar bij een assessment in Comproved is dat niet voldoende. Omdat ze dezelfde tekst meerdere keren en telkens tegen een andere tekst moeten afwegen, worden ze uitgedaagd om dieper in de tekst te duiken. Ze moeten echt argumenteren waarom ze iets goed of slecht vinden en het is juist in die argumenten dat de feedback zit waar ze echt mee aan de slag kunnen. Meestal moet ik daar heel veel op doorvragen, maar in Comproved moeten ze zich dat zelf eigen maken. Achteraf komt dat onze lessen alleen maar ten goede.”

Zou je de tool ook aanraden aan andere docenten?

“Ja, zeker! Dat heb ik ook al gedaan. Ik moet wel zeggen dat er in het deeltijds kunstonderwijs veel weerstand is tegen dat element van vergelijken. Terwijl ik dat zelf een valse redenering vind. Ze vinden het niet kunnen dat we de ene student tegen de andere afwegen. Maar wanneer je tijdens het jureren twee studenten dezelfde score geeft, ga je toch ook altijd kijken of hun prestatie nu echt evenwaardig is? Eigenlijk ben je heel vaak aan het vergelijken. Het moeilijke bij Comproved vind ik dat je altijd een keuze moet maken, je kan geen twee werken even goed vinden. Bij een jurering gebeurt dat wel regelmatig.”

Heb je nog tips voor mensen die met de tool aan de slag willen?

“Ik ben er wel voorstander van om de feedback een beetje te sturen door een aantal vragen mee te geven waarop ze moeten antwoorden. Je wilt die feedback zo specifiek mogelijk, maar omdat dat iets heel moeilijks is, moet je je leerlingen daar toch wat in ondersteunen. Bij een creatief product is een onderdeel van de vraagstelling bijvoorbeeld ‘beantwoordt het product aan de opdracht?’ Een volgende vraag is dan ‘is het resultaat sterk?’. Want een werk kan voldoen aan de opdracht, maar niet sterk zijn of omgekeerd. Dus het is wel belangrijk om dat uit elkaar te halen.”

Ben je geïnspireerd geraakt en wil je zelf aan de slag met de comparing-tool? Contacteer ons!